Cardoun-dis-ase
Onopordum acanthium
Asteraceae Compositeae
Àutri noum : Gros-cardoun, Acantin, Gafo-l'ase, Babis.
Noms en français : Chardon aux ânes, Onopordon à feuilles d'acanthe.
Descripcioun :Gros cardoun espinous que se rescontro dins o en ribo de champ, en port en pinceloun (courimbo) emé de tijo bourdado d'alo espinouso. Li flour coumpausado soun souleto au bout di ramo. Li cardoun dóu gènre Onopordon an ges d'escaumo dins la flour. Lou cardoun-dis-ase se destrìo dis àutri Onopordon qu'a de bratèio estrecho de 1 à 2 mm.
Usanço :Li cor di flour coumpausado soun manjadis, coume pèr li cachofle e lis àutri cardoun, avans la flouresoun (èron manja en Savòio au siècle XIXen) ; li racino peréu, pamens bèn faire couire pèr leva l'amarun. Mèfi pamens, lis akène (fru) soun empouisouna (alcalouïde).
Port : Grando erbo
Taio : 0,5 à 2 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Renadivo mounoucarpico
Gènre : Onopordum
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositeae
Tribu : Cardueae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 25 à 40 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Jun à setèmbre
Liò : Camin
- Escoumbre e proche dis oustau
- Jaisso
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Onopordum acanthium L., 1753
Arrapo-man
Galium aparine subsp. aparine
Rubiaceae
Àutri noum : Grapoun, Rapien.
Noms en français : Gratteron, Gaillet gratteron.
Descripcioun :L'arrapo-man es uno planto coumuno di champ e di sebisso. Trachis rapidamen à la fin de l'ivèr e fai si pichot grapoun. La planto s'acrocho eisa i vèsti bonodi si pichot crouchet sus la tijo e li fueio.
Usanço :Se saup pas gaire qu'èi manjadisso jouino, pulèu cuecho, avans que devengue duro (siliço). Li fru, culi tout just madur, podon tambèn servi de cafè (memo famiho) un cop tourifia. A d'ùni prouprieta interessanto (vèire çai-souto), utilisado en tisano o dins de crèmo pèr apasima d'ùni malautié de péu (raumido).
Port : Erbo
Taio : 5 à 100 cm
Fueio : Verticilado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Galium
Famiho : Rubiaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 3 mm
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Mars à jun
Liò : Champ
- Sebisso
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Galium aparine subsp. aparine L., 1753